Szczegóły
Kategoria: Historia Nakła Śląskiego
Odsłony: 547


Wycieczka do Wolfsberga

W dniach 30.04 - 2.05.2016 r. członkowie naszego Stowarzyszenia wraz z zaproszonymi osobami, brali udział w wycieczce do miejscowości Wolfsberg - rodzinnego miasta Donnersmarcków, którzy niegdyś zarządzali naszym sołectewem.

Wycieczka rozpoczeła się nocnym wyjazdem spod Ośrodka Zdrowia w Nakle Śląskim. Do miejsca docelowego - Hotelu Torwit w Wolfsbergu - dotarliśmy przed godziną 10:00. Po rozpakowaniu bagaży rozpoczęliśmy zwiedzanie posiadłości Donnersmarcków: na zamku dane było nam obejrzeć wiele pomieszczeń rodowych i pamiątek rodzinnych. Na zakończenie zwiedzania zostaliśmy zaproszeni do jednej ze średniowiecznych sal na słodki poczęstunek, który stanowił m.in. słynny Tort Sachera oraz przepyszna kawa Hornig, wypalana wyłącznie w Austrii.

Ze smutkiem przyjęliśmy wiadomość, iż z powodu ważnych spraw rodzinnych i wyjazdu do Wiednia, na miejscu nie mógł być obecny hrabia Andreas z rodziną.

Następnym punktem programu wycieczki była piesza wędrówka do Mauzoleum Donnersmarcków. Na cmentarzu przylegającym do Mauzoleum mogliśmy zobaczyć groby członków rodu hrabiowskiego, w tym ostatniego panującego w Nakle - Hrabiego Łazarza V.

Pierwszego dnia pobytu zwiedziliśmy również Ochotniczą Straż Pożarną "Freiwillige Feuerwehr Wolfsberg". Nawiązaliśmy wiele nowych kontaktów, co na pewno bedzie procentowało w przyszłych latach działalności naszego Stowarzyszenia. Ostatnim punktem pierwszego dnia była uroczysta obiadokolacja w hotelowej restauracji.

Drugi dzień pobytu rozpoczeliśmy od mszy świętej w kościele parafialnym w Wolfsbergu. Około godziny 11:00 ruszyliśmy na zwiedzanie Wolfsberga i okolic z niemieckojęzycznym przewodnikiem. Pomimo niesprzyjającej aury udało nam się zobaczyć wiele ciekawych miejsc. Po zakończeniu zwiedzania udaliśmy się do wioski St. Michael na biesiadę. Odbywała się ona w lokalu agroturystycznym w bardzo ciepłej i wesołej atmosferze. Zostaliśmy poczęstowani specjałami kuchni regionalnej i swojskimi wyrobami, przygotowanymi przez gospodarzy.

Trzeciego dnia pobytu - po śniadaniu, udaliśmy się autokarem do Wiednia. W godzinach 12:00 - 14:00 zwiedzaliśmy Zespół Pałacowo-Parkowy Schonbrunn. Po Wiedniu oprowadziła nas licencjonowana przewodniczka Elwira Rudecka. Razem z nią objechaliśmy najsłynniejszą aleję miasta Ringstrasse, która powstała w miejscu murów obronnych miasta. Zobaczyliśmy Parlament, Ratusz i Kościół Wotywny, Muzeum Sztuki Użytkowej MAK. Następnie w trakcie krótkiego spaceru można było zrobić sobie zdjęcie ze "Złotym Straussem" w Stadtparku. Zwiedziliśmy również uice i place staróki wiedeńskiej, Albertinę, cesarską rezydencję Hofburg, ekskluzywny Kohlmarkt, piękny plac Graben z Kolumną Morową, gotycką Katedrę św. Szczepana, zaułki przy katedrze, kościół zakonu krzyżackiego, dom Mozarta.

W czasie pobytu w Wiedniu towarzyszyła nam również pani Alina Wyżgoł - pilotka wycieczek pochodząca z Nakła Śląskiego, a na stałe mieszkająca w Wiedniu.

Bogatsi o nowe doświadczenia około 21:00 wyruszyliśmy z Wiednia w drogę powrotną do Nakła Śląskiego.

 

Zdjęcia w wyjazdu można obejrzeć w Galerii na naszym profilu na Facebooku.

 

Życzenia noworoczne

Na początku nowego roku, w związku z nadaniem honorowego członkostwa Hrabiemu Andreasowi Henckel von Donnersmarck, nasze Stowarzyszenie otrzymało wspaniałą kartę okolicznościową od naszego honorowego członka. Oto jej treść:


Wielce Szanowne Panie i Szanowni Panowie !

Bardzo serdecznie pragnę podziękować wszystkim członkom Zarządu Stowarzyszenia za przyznanie mi godności Członka Honorowego Stowarzyszenia Miłośników Nakła Śląskiego im. Jana Bursiga. Z tego powodu, jak również za otrzymanie kunsztownej statuetki bardzo się ucieszyłem. Tytuł Członka Honorowego jak i statuetka umocni więzi między moją starą ojczyzną, Górnym Śląskiem i domem moich przodków.

Z najlepszymi życzeniami, spełnionego Nowego Roku 2013

Hrabia Andreas Henckel von Donnersmarck

 

Honorowe członkostwo

List Hrabiego Andreasa Henckel von Donnersmarck dot. przyjęcia Członkostwa Honorowego Stowarzyszenia Miłośników Nakła Śląskiego im. Jana Bursiga

 

Tłumaczenie:

Z najserdeczniejszym podziękowaniem potwierdzam otrzymanie Państwa pisma z dnia 6 września. Czuję się zaszczycony tym, iż proponują mi Państwo tytuł członka honorowego, który bardzo chętnie przyjmę.

Jak to tylko możliwe i rozsądne, spełnię Państwa prośbę dotycząca przesłania skanów zdjęć moich przodków. W związku z powyższym proszę o przesłanie Państwa e-maila, abym drogą elektroniczną mógł przesłać zdjęcia.

Jeszcze raz serdecznie dziękuję za nadanie honorowego członka Stowarzyszenia i pozostaję z szacunkiem.

Szczegóły
Kategoria: Historia Nakła Śląskiego
Odsłony: 548

Charakterystyka miejscowości

Nakło Śląskie (niem. Naklo, do 2010 Nakło) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie tarnogórskim, w gminie Świerklaniec.
Przez miejscowość przebiega droga krajowa nr 78.

W latach 1973-1977 miejscowość była siedzibą gminy Nakło. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa katowickiego. Nazwa wsi oznacza osadę na palach (kłodach), co sugeruje występowanie tu kiedyś podmokłych gruntów.

Nakło Śląskie jest otoczone lasami i znajduje się na zróżnicowanym terenie, co ma korzystny wpływ na krajobraz. Najbliższe miejscowości tej wsi to Świerklaniec (3 km), Orzech (ok. 1 km), Nowe Chechło (ok. 3,5 km), Tarnowskie Góry (4 km), Radzionków (4 km). Walorów naturalnych jest mniej niż nienaturalnych, lecz mimo to wielu młodych mieszkańców walory nienaturalne zalicza do naturalnych gdyż nie pamiętają o przeszłości. Przykładem takich walorów są dwa stawy znajdujące się przy ulicy Głównej, które są pozostałością po zalanych szybach kopalni rud srebra i ołowiu (XVI-XVII w.) oraz kopalni rud żelaza (XVIII-XIX w.). Następnym takim walorem jest znajdujące się w okolicy jezioro Nakło-Chechło, które jest pozostałością po kopalni odkrywkowej piasku.

Miejscowość powstała ok. 1481 roku, kiedy tereny te nabył Szczepan. Dnia 6 kwietnia 1695 dobra rycerskie zwane Nakłem nabył Leon Ferdynand Henckel von Donnersmarck. Od 1780 roku Nakło należało do hrabiego Łazarza III Henckel von Donnersmarck, liczyło wtedy 96 mieszkańców. W roku 1845 właścicielem liczącej 608 mieszkańców miejscowości stał się hrabia Hugo I Henckel von Donnersmarck, który w 1856 roku rozpoczął budowę pałacu w stylu neogotyckim.

Nakło długo nie miało własnego kościoła i należało do parafii w Żyglinie. 18 sierpnia 1892 roku ruszyła budowa kościoła. Fundatorem świątyni był hrabia Łazarz IV Henckel von Donnersmarck, który opłacił 90% kosztów. Budowa trwała do 24 października 1894 roku. Konsekracji kościoła dokonał kardynał Jerzy Kopp.


Kalendarium

  • 1369 – najstarsza wzmianka o Nakle.
  • ok. 1481 – powstanie miejscowości.
  • 1532 – występowanie nazwy miejscowości w aktach Państwowego Archiwum w Tarnowskich Górach.
  • 1683 – przemarsz wojsk Jana III Sobieskiego w kierunku Wiednia
  • 1695 – Leon Ferdynand Henckel von Donnersmarck nabył dobra rycerskie zwane Nakłem.
  • 1780 – Nakło należało do hrabiego Łazarza III Henckel von Donnersmarck.
  • 1845 – właścicielem wsi stał się hrabia Hugo I Henckel von Donnersmarck.
  • 1856 – koniec budowy pałacu.
  • 1859 – podjęcie decyzji o budowie drugiej szkoły.
  • 1892 – wymurowanie kamienia węgielnego pod budowę kościoła.
  • 1894 – konsekracja kościoła przez kardynała Jerzego Koppa.
  • 1899 – koniec budowy klasztoru (obecnie dom opieki społecznej).
  • 1910 – 1912 – budowa drugiej szkoły.
  • 1910 – powołanie OSP.
  • 1911 – działalność rozpoczął chór Jutrzenka.
  • 1920 – powstał LKS Orzeł Nakło Śląskie.
  • 1920 – proboszczem parafii został Ernest Kudełko
  • 1922 – 1939 – szkoła podstawowa nosiła nazwę króla Bolesława Chrobrego; najlepsze lata działalności placówki.
  • 1924 – oficjalnym kierownikiem szkoły został Karol Machowicz, który z pięcioma nauczycielami prowadził szkołę.
  • 1926 – 1939 – kierownictwem szkoły zajmował się Tomasz Gładysz.
  • 1937 – szkoła liczyła 568 uczniów i 13 nauczycieli. Pojawiła się konieczność rozbudowy szkoły, planom tym przeszkodziła II wojna światowa.
  • 1945 – ponowne uruchomienie szkoły po opuszczeniu Śląska przez armię niemiecką.
  • 1945 – ponowne powołanie OSP.
  • 1945 – otwarcie Gimnazjum Rolniczego, obecnie Zespół Szkół Agroekonomicznych i Ogólnokształcących.
  • 1948 – 1955 – rozbudowa szkoły przy pomocy uczniów.
  • 1962 – 1992 – szkoła nosiła imię Małgorzaty Fornalskiej.
  • 2006 – utworzenie MDP w OSP Nakło Śląskie.
  • 2006 – szkoła przyjęła imię Kai Mireckiej.
  • 2007 – proboszczem parafii został ks. Eugeniusz Bill.

(Artykuł z Wikipedii)

Szczegóły
Kategoria: Historia Nakła Śląskiego
Odsłony: 578

Wapienniki

Wapiennik (także: piec wapienniczy lub piec wapienny) – piec szybowy do wypalania wapna i skał wapiennych  (kamień wapienny) w celu uzyskania z nich wapna palonego.

Pałac Donnersmarcków

Neogotycki pałac z 1856, obok park krajobrazowy o powierzchni 18,3 ha z połowy XIX wieku.

Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa

Dziewiętnastowieczny kościół zbudowany w stylu neogotyckim, ufundowany przez hrabiego Łazarza Henckel von Donnersmarcka

Dom Pomocy Społecznej im. Karola Boromeusza

Wybudowany w 1899 roku przez Łazarza IV syna Hugona, mieści się w nim zakon sióstr boromeuszek

Dworzec kolejowy

Kapliczka pw. św. Jakuba

 

Założona jest na planie prostokąta z półokrągłym zamknięciem. Wejściem do niej jest od strony północnej. Nakryta jest dachem dwuspadowym z sygnaturką, obecnie zabezpieczona blachą, a pierwotnie gontami.

Miejscowe podanie relacjonuje, że fundatorem tego obiektu „kultu sakralnego” był Żyd osiadły w Nakle Śląskim, który po prowadzeniu wyszynku i handlu, wzbogacił się na katolickich mieszkańcach wsi i okolicy. Oni też domagali się pewnego rodzaju zadośćuczynienia - budowy kaplicy we wsi, wówczas nie posiadającej świątyni. Był to więc „zastępczy kościółek”.

Żyd najął miejscowych, śląskich rzemieślników, którzy postawili kaplicę poświęconą św. Jakubowi (od imienia fundatora). We wnętrzu znajdowała się figura patrona, wyrzeźbiona w lipowym drewnie ręką ludowego rzeźbiarza. Prawdopodobnie działo się to u schyłku XVIII wieku lub w I połowie następnego stulecia (XIX w.).

W latach 1988-1989 zabytek został poddany działaniom konserwatorskim, zainicjowanym przez rodzinę Bursig. Mieszkająca poza granicami naszego kraju Genowefa Bursig zapoczątkowała zbiórkę pieniężną na odrestaurowanie obiektu, a spora grupa osób z Nakła Śląskiego przyczyniła się do tego, by zabytek odzyskał dawną świetność. Nawet Państwowe Przedsiębiorstwo Żeglugi na Odrze z Koźla podarowało dzwonek do wieżyczki sygnaturowej, który zastąpił pierwszy dzwon – skonfiskowany w czasie II wojny światowej.

W ostatnich latach (2015-2017) działające na terenie Gminy Świerklaniec Stowarzyszenie Miłośników Nakła Śląskiego im. Jana Bursiga również przyczyniło się do przywrócenia dawnej świetności kapliczce. Organizacja zainicjowała remont i ponowne uruchomienie dzwonu w kaplicy św. Jakuba. Realizacją tego przedsięwzięcia zajął się pan Gerard Nowak, finansowego wsparcia udzielił Urząd Gminy Świerklaniec. Dodatkowo nieodpłatnie zostało wykonane nowe zasilanie elektryczne kaplicy. Prace ziemne związane z montażem kabla bezinteresownie wykonali strażacy nakielskiej OSP. Nowa instalacja elektryczna pozwoliła zasilić nie tylko napęd odrestaurowanego dzwonu, ale przy okazji wykonano iluminację zewnętrznej elewacji kaplicy oraz dzwonu. I w tym wypadku swoją pomoc w pracach zaoferowali strażacy, jak również członek Rady Sołeckiej pan Damian Świerzy.

Opracowano na podstawie tekstu autorstwa Marka Wrońskiego „Kaplice i krzyże przydrożne Nakła Śląskiego” zamieszczonego w „Gazecie Gwarkowej” (Jednodniówka z Tarnowskich Gór, nr z października 1990 r., wydawana przez Stowarzyszenie Miłośników Nakła Śląskiego) oraz materiałów zamieszczonych na stronie internetowej www.milosnicynaklasl.org.pl prowadzonej przez Stowarzyszenie Miłośników Nakła Śląskiego im. Jana Bursiga.

Opracowała: Barbara Kompała